Rus işgalinin başladığı 24 Şubat 2022’den bu yana emtia piyasasındaki sert dalgalanmalar devam ediyor. Savaşla tarım emtialarında üretim ve arza yönelik tasalar öne çıkmıştı.
Savaşın tedarik sıkıntılarını gündeme getirmesi ve yükselen güç fiyatlarının tesiriyle buğday tarihi tepesini görürken, iki buğday ihracatçısı Ukrayna ve Rusya’nın savaşması, buğday ve mısır ihracatının durma noktasına geleceğine dair dertleri artırmıştı. Gübre fiyatlarının yükselmesi, soya fasulyesi fiyatlarını üst istikametli etkiledi. 8 Mart 2022’de 13,63 dolarla tarihi doruğa ulaşan Chicago Ticaret Borsası’nda süreç gören buğday, savaşın yıldönümünde tarihi tepesinin yüzde 42,8 altında, 7,80 dolar düzeylerinde seyrediyor.
Geçen yıl 8,24 dolarla Ağustos 2012’den itibaren en yüksek seviyeyi gören mısır da 6,80 dolar düzeylerine geriledi. 17,59 dolarla Eylül 2012’den itibaren en yüksek seviyeyi gören soya fasulyesi de 15,35 dolar düzeylerine indi. Üretim fazlası olacağına yönelik beklentiler ve ABD’nin tarım emtia ihracatının düşmesi, son vakitlerde tarım emtialarını etkileyen değerli ögeler ortasında yer aldı.
2022’de 2,60 dolar ile Eylül 2011’den itibaren en yüksek seviyeyi gören kahve, 1,85 düzeylerinde seyrediyor. Kakao fiyatlarında ise kayda bedel bir değişim olmadı. Savaşın başladığı Şubat 2022’de 2.838 dolarla 2020’den itibaren en yüksek seviyeyi gören kakao, bu yılın şubat ayında da 2.818 dolar civarında bulunuyor. Şubat 2022’de 0,17 dolar düzeyinde bulunan şeker, yüzde 23,5 artarak 0,21 dolarla Kasım 2016’dan itibaren en yüksek seviyeyi gördü.
Enerji emtiaları tepeler ve sert düşüşler gördü
Küresel iktisada ait ana gösterge niteliği taşıyan bakır ve pamukta da fiyatlar savaşın birinci vakitlerine nazaran düştü. Savaşın başlaması sonrası 4,90 dolarla tarihi tepeyi gören bakırın libresi, yüzde 16,1 düşüşle 4,12 dolara indi. 1,55 dolarla Mayıs 2011’den itibaren en yüksek seviyeyi gören pamuk ise savaşın birinci yıldönümünde yüzde 46 düşüşle 0,84 dolara geriledi. Baz metallerde en sert dalgalanma yaşayan emtia araçlarından bir tanesi nikel oldu.
Tedarik külfetlerinin yanısıra spekülatif süreçlerin de güçlenmesiyle Londra Metal Borsası’nda (LME) yüzde 100’den fazla artarak 100 bin dolar düzeylerini test eden nikelin süreç sırası 8 Mart 2022’de durdurulmuştu. Son gelişmelerle LME’de nikelin tonu 26 bin dolar düzeylerinden süreç görüyor. Savaşın başlamasıyla “güvenli liman” olarak yükselen bedelli metaller ise vakit içinde düşüş kaydetti. Geçen yıl 2.070 dolarla Ağustos 2020’den itibaren en yüksek seviyeyi gören altının onsu, yüzde 11,1 düşüşle bu ay 1.840 düzeylerinden süreç görüyor.
2022’de 3.435 dolarla tarihi tepesini gören paladyum, yüzde 55,3 gerileme ile 1.536 düzeylerine indi. Geçen yıl savaşın tesiriyle 26,95 dolara kadar çıkan gümüş, yüzde 18,7 azalışla bu ay 21,9 dolara düştü. 1181 dolara kadar yükselen platin de savaşın başlangıcından bu yana yüzde 20,3 düşüşle 942 dolar düzeylerine geriledi. Güç emtialarında da doruklar ve sert düşüşler kaydedildi. Mart 2022’de 139 doları aşan Brent petrolün varil fiyatı, bu yılın şubat ayında gördüğü tepeye nazaran yüzde 40,5 düşerek 82,7 dolar düzeylerine geriledi. 10 doların üzerine çıkarak 14 yılın en yüksek düzeyini gören New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğalgaz da yüzde 78,9 azalışla 2 dolar düzeylerine indi.
IMF: Ukrayna’da kademeli toparlanma bekliyoruz
Uluslararası Para Fonu (IMF) Lideri Kristalina Georgieva, Ukrayna’nın yeni bir program kapsamında IMF’den “büyük” bir takviye alabileceğini belirterek, Ukrayna iktisadında bu yıl boyunca kademeli bir toparlanma beklendiğini söz etti.
Kiev ziyaretinin akabinde yaptığı açıklamada, Ukrayna önderi Volodimir Zelensky, Başbakanı Denis Şmıgal, Maliye Bakanı Sergey Marçenko ve Merkez Bankası Andriy Pyshnyy ile görüştüğünü bildiren Georgieva, “Ziyaretim sırasında muazzam zorluklara karşın işleyen bir iktisat gördüm” değerlendirmesinde bulundu. Devlet kurumları ve ekonomik kurumların hayli uygun çalıştığına işaret eden Georgieva, bankacılık sisteminin de büsbütün çalışır durumda olduğunu vurguladı.
Kaynak: Dünya
